توسط : برخی از افراد مبتلا به نقرس می‌گویند شروع یک حمله با احساس سوزش، خارش یا گزگز در یک مفصل همراه است؛ معمولاً یک یا دو ساعت پیش از بروز حمله، ممکن است آن مفصل کمی سفت شود یا اندکی درد بگیرد.
طولی نمی‌کشد که نشانه‌های اصلی نقرس، یعنی درد شدید و التهاب، خود را نشان می‌دهند. اگر چند بار حمله نقرس را تجربه کنید، کم‌کم متوجه این علائم اولیه خواهید شد.
البته گاهی هم ممکن است حمله بدون هیچ هشداری رخ دهد؛ ممکن است نیمه‌شب از خواب بیدار شوید و ناگهان درد شدیدی را در یک مفصل احساس کنید.
وقتی حمله آغاز می‌شود، بیشتر افراد دچار قرمزی، تورم و درد شدید در یک مفصل می‌شوند. شایع‌ترین محل بروز نقرس، قاعده انگشت شست پا است. با این حال، مفاصلی مثل آرنج، زانو، مچ دست، مچ پا یا روی پا نیز ممکن است درگیر شوند.
داروهای مورد استفاده در حملات نقرس
اگر پزشک دارویی را برای حمله نقرس تجویز کرده است، به محض اینکه متوجه شروع علائم شدید، آن را طبق دستور مصرف کنید.
داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs): این داروها درد را تسکین داده و التهاب را کاهش می‌دهند. برخی از آن‌ها مانند سلکوکسیب (Celebrex) یا ایندومتاسین (Indocin) نیاز به نسخه پزشک دارند. پزشک شما ممکن است داروهای بدون نسخه مانند ناپروکسن یا ایبوپروفن را نیز توصیه کند.
کورتیکواستروئیدها: بسته به سابقه پزشکی شما، ممکن است پزشک برای کاهش التهاب، کورتیکواستروئید تجویز کند. این دارو می‌تواند به صورت قرص، آمپول عضلانی یا تزریق وریدی باشد. گاهی پزشک آن را مستقیماً به داخل مفصل در حال التهاب تزریق می‌کند که معمولاً طی ۲۴ ساعت اثر می‌گذارد.
داروهای پیشگیرانه (کلشی‌سین): کلشی‌سین (با نام‌های تجاری Colcrys، Gloperba و Mitigare) می‌تواند التهاب را کاهش داده و احتمال بروز حمله مجدد را کم کند. بهترین زمان مصرف این دارو، در ۲۴ ساعت اول پس از مشاهده نخستین علائم هشداردهنده حمله است.
سایر داروهای نقرس: در برخی موارد، ممکن است از قبل داروهایی مانند کلشی‌سین را برای پیشگیری از حمله مصرف کنید. همچنین ممکن است پزشک شما دارویی تجویز کند که سطح اسید اوریک را کاهش دهد، چون اسید اوریک بالا عامل اصلی حملات نقرس است. از جمله این داروها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- آلوپورینول (Lopurin، Zyloprim)
- فبوکسوستات (Uloric)
- پروبنسید (Probalan)
- پگلوتیکاز (Krystexxa)
برای درمان بیماری نقرس باید به پزشک روماتولوژی مراجعه کرد.
توجه داشته باشید که بروز یک حمله جدید، لزوماً به این معنی نیست که داروهایتان اثربخش نیستند. ممکن است در آغاز درمان نقرس، تا زمانی که بدن به دارو عادت کند، حمله رخ بدهد. در این مواقع، پزشک داروی کمکی دیگری هم تجویز می‌کند.
اما اگر مدت زیادی است که داروهای پیشگیری از نقرس را مصرف می‌کنید و بعد از مدت‌ها اولین بار است که دوباره حمله کرده‌اید، با پزشک متخصص روماتولوژی تماس بگیرید. ممکن است پزشک درباره تغییر دوز یا تغییر دارو صحبت کند یا درمان‌های خانگی جدیدی به شما پیشنهاد بدهد.
درمان‌های خانگی برای حمله نقرس
استفاده از سرما: اگر درد خیلی شدید نیست، روی مفصل ملتهب کمپرس سرد یا یخ قرار دهید. این کار التهاب را کاهش داده و درد را تسکین می‌دهد. یخ را در یک حوله نازک بپیچید و تا ۲۰ دقیقه، چند بار در روز روی مفصل بگذارید. اگر دچار مشکلات عصبی (مثلاً ناشی از دیابت) هستید، از یخ برای دست‌ها یا پاها استفاده نکنید.
استراحت دادن به مفصل: تا زمانی که درد کاهش پیدا کند، مفصل را حرکت ندهید. اگر می‌توانید، مفصل را روی بالش یا چیز نرم قرار دهید تا بالاتر از سطح قلب باشد.
نوشیدن آب: کم‌آبی بدن باعث می‌شود سطح اسید اوریک بالاتر برود. هیدراته ماندن (نوشیدن آب کافی) می‌تواند به کاهش اسید اوریک کمک کند.
توجه به رژیم غذایی: غذاهایی که پورین بالایی دارند (مانند برخی غذاهای دریایی، احشای حیوانی مانند جگر و غذاهای پرچرب) سطح اسید اوریک را بالا می‌برند و می‌توانند باعث حمله نقرس شوند.
همچنین نوشیدنی‌های حاوی فروکتوز و الکل (به‌ویژه آبجو) از محرک‌های شایع نقرس هستند. قبل از هر تغییری در رژیم غذایی خود با پزشک مشورت کنید تا برنامه درمانی‌تان هماهنگ شود.
چه زمانی برای حمله نقرس باید به پزشک مراجعه کنید
همیشه بهتر است در صورت بروز حمله نقرس، پزشک خود را در جریان بگذارید. گاهی نیاز است داروها یا برنامه درمانی شما بررسی شود. به‌خصوص در این شرایط با پزشک تماس بگیرید:
این اولین حمله نقرس شماست. برخی بیماری‌ها مانند عفونت مفصل علائمی شبیه نقرس دارند؛ پس تشخیص درست مهم است.
تب و لرز شدید دارید. حمله نقرس ممکن است با تب خفیف همراه باشد، اما تب بالا ممکن است نشانه عفونت باشد.
بعد از ۴۸ ساعت بهبود نیافته‌اید یا پس از حدود یک هفته علائم از بین نرفته‌اند. اگر بعد از چند روز هیچ پیشرفتی ندارید، به پزشک اطلاع دهید. او ممکن است درمان متفاوتی پیشنهاد کند.حملات نقرس معمولاً حتی بدون درمان هم طی چند هفته برطرف می‌شوند، اما بهتر است روند درمان را پیگیری کنید.
نکات مهم
به محض مشاهده اولین نشانه‌های حمله، داروی خود را مصرف کنید تا التهاب کنترل شود و احتمال حملات بعدی کم گردد. آب کافی بنوشید، از کمپرس یخ استفاده کنید و مفصل متورم را بالا نگه دارید. اگر اولین حمله‌تان است، تب بالا دارید یا حمله نقرس فروکش نمی‌کند، حتماً با پزشک خود مشورت کنید.
پرسش‌های متداول درباره حملات نقرس در خانه
۱) آیا سطح مشخصی از اسید اوریک وجود دارد که باید هدف قرار دهم؟
بیشتر پزشکان توصیه می‌کنند سطح اسید اوریک زیر ۶ میلی‌گرم در دسی‌لیتر باشد. در صورتی که نقرس پیشرفته دارید یا توفوس‌های نقرسی در بدنتان وجود دارد، ممکن است هدف شما زیر ۵ میلی‌گرم در دسی‌لیتر باشد. حتماً با پزشک خود درباره سطح مناسب اسید اوریک مشورت کنید.
۲) چطور می‌توانم سریعاً اسید اوریک را پایین بیاورم؟
سریع‌ترین راه، پایبندی به برنامه درمانی نقرس است. به محض دیدن اولین علامت، داروی تجویزی پزشک را بخورید. همچنین با نوشیدن مقدار کافی آب می‌توانید به دفع اسید اوریک از طریق کلیه‌ها کمک کنید.
۳) عوامل رایج تحریک‌کننده حملات نقرس کدامند؟
هر عاملی که التهاب ایجاد کند یا تعادل اسید اوریک بدن را برهم بزند، می‌تواند حمله نقرس را تحریک کند. عوامل رایج عبارتند از:
- بستری شدن در بیمارستان در گذشته نزدیک
- آسیب یا ضربه به مفصل
- رژیم غذایی حاوی غذاهای چرب، شیرین و الکل
- کم‌آبی بدن (نوشیدن آب ناکافی)
- داروهایی که سطح اسید اوریک را تغییر می‌دهند
۴) چطور می‌توان نقرس را در ۱۰ دقیقه درمان کرد؟
حمله نقرس معمولاً در ۱۰ دقیقه از بین نمی‌رود و می‌تواند چند هفته طول بکشد. برای تخفیف علائم و کاهش التهاب، داروهای خود را طبق دستور مصرف کنید. مفصل متورم را بالاتر از سطح قلب نگه دارید و با کمپرس یخ درد را آرام کنید.
۵) سریع‌ترین راه برای دفع نقرس چیست؟
با نوشیدن آب، کلیه‌ها بهتر می‌توانند اسید اوریک را دفع کنند، اما واکنش التهابی داخل مفصل که عامل نقرس است، زمان می‌برد تا از بین برود. سریع‌ترین راه برای تسکین علائم، پیروی از برنامه درمانی، مصرف داروی تجویزی در زمان حمله، و نوشیدن آب کافی است.
مهم: اگر در زمینه تشخیص بیماری نقرس دچار ابهام یا مشکل هستید، می‌توانید از دستیار هوشمند باسینا استفاده کنید؛ این ابزار برای تشخیص سریع و دقیق بیماری‌ها طراحی شده و به شما در اتخاذ تصمیمات بهداشتی صحیح کمک می‌کند.
