تفسیر آزمایش ادرار
آیا جواب آزمایش ادرار شما کاملاً نرمال است؟ برای بررسی دقیق عفونت، سنگ کلیه و ... تصویر آزمایش ادرار خود را در باسینا بارگذاری کنید و تفسیر کامل آن را به زبان ساده و آنلاین تحویل بگیرید.
آیا جواب آزمایش ادرار شما کاملاً نرمال است؟ برای بررسی دقیق عفونت، سنگ کلیه و ... تصویر آزمایش ادرار خود را در باسینا بارگذاری کنید و تفسیر کامل آن را به زبان ساده و آنلاین تحویل بگیرید.
پشتیبانی ۲۴ساعته • تضمین کیفیت
کمتر از ۱ دقیقه
زمان تفسیر
+۱۰۰۰
کاربر راضی
۹۸٪ دقت
تحلیل هوشمند
کمتر از ۱ دقیقه
زمان تفسیر
+۱۰۰۰
کاربر راضی
۹۸٪ دقت
تحلیل هوشمند
درباره تفسیر آزمایش ادرار
تفسیر آزمایش ادرار؛ خواندن جواب آزمایش خط به خط
تفسیر آزمایش ادرار یکی از مهم‌ترین و رایج‌ترین دغدغه‌های افراد پس از دریافت نتیجه چکاپ است. آزمایش ادرار (Urinalysis) اطلاعات بسیار ارزشمندی درباره سلامت کلیه‌ها، مجاری ادراری، دیابت و عفونت‌ها به ما می‌دهد. اگر برگه آزمایش خود را در دست دارید و با اصطلاحات پیچیده آن سردرگم شده‌اید، این راهنما برای شماست.
در این مقاله تمام پارامترها از جمله WBC، RBC، پروتئین، باکتری و Blood را بررسی کرده و به شما یاد می‌دهیم چگونه جواب آزمایش خود را بخوانید.
آزمایش ادرار چیست و چرا انجام می‌شود؟
آزمایش ادرار معمولاً به عنوان بخشی از آزمایش چکاپ کامل، برای تشخیص بارداری، قبل از جراحی‌ها یا بررسی علائمی مانند سوزش ادرار و درد پهلو تجویز می‌شود. این آزمایش شامل سه مرحله اصلی است:
بررسی فیزیکی: رنگ و شفافیت.
بررسی شیمیایی: استفاده از نوار تست (Dipstick) برای سنجش pH، قند و پروتئین.
بررسی میکروسکوپی: شمارش سلول‌های خونی، باکتری‌ها و کریستال‌ها.
جدول تفسیر آزمایش خون و ادرار
قبل از بررسی دقیق، میتوانید از این جدول برای درک سریع اصطلاحات استفاده کنید:
| اصطلاح در برگه آزمایش | معنی فارسی | رنج نرمال (Normal Range) | تفسیر غیرطبیعی |
|---|---|---|---|
| Color | رنگ ادرار | Yellow (زرد) | قرمز (خون)، قهوه‌ای (کبد) |
| Appearance | شفافیت | Clear (شفاف) | Cloudy/Turbid (عفونت/سنگ) |
| SG (Specific Gravity) | وزن مخصوص | 1.005 تا 1.030 | بالا (کم‌آبی)، پایین (مشکل کلیوی) |
| pH | اسیدیته | 4.6 تا 8.0 | اسیدی (سنگ)، قلیایی (عفونت) |
| Protein | پروتئین | Negative (منفی) | مثبت (آسیب کلیه، پره اکلامپسی) |
| Glucose | قند | Negative | مثبت (دیابت) |
| Ketone | کتون | Negative | مثبت (دیابت، گرسنگی طولانی) |
| Blood | خون | Negative | مثبت (سنگ، عفونت، پریودی) |
| WBC | گلبول سفید | 0 - 5 (hpf) | عفونت ادراری (UTI) |
| RBC | گلبول قرمز | 0 - 3 (hpf) | سنگ کلیه، عفونت |
| Bacteria | باکتری | Negative/Rare | عفونت ادراری |
بخش اول: تفسیر ظاهر ادرار (Macroscopic)
در خواندن جواب آزمایش ادرار، اولین چیزی که بررسی می‌شود ویژگی‌های ظاهری است:
1. رنگ (Color)
رنگ نرمال باید زرد کمرنگ تا کهربایی باشد.
بی‌رنگ: مصرف زیاد مایعات.
زرد تیره: کم‌آبی بدن.
قرمز یا صورتی: می‌تواند نشانه خون در ادرار یا مصرف چغندر باشد.
2. شفافیت (Appearance در آزمایش ادرار)
حالت نرمال Clear در آزمایش ادرار (شفاف) است.
Semi-clear یا Turbid (کدر): کدر بودن ادرار اغلب نشانه وجود باکتری، چرک (گلبول سفید)، کریستال یا مخاط است که می‌تواند زنگ خطری برای عفونت باشد.
بخش دوم: آنالیز شیمیایی (Chemical Analysis)
1. ph در آزمایش ادرار
pH میزان اسیدی یا قلیایی بودن ادرار را نشان می‌دهد. عدد نرمال معمولاً حدود 6 است اما بین 4.5 تا 8 متغیر است.
pH بالا: عفونت‌های ادراری باکتریایی یا رژیم گیاهخواری.
pH پایین: رژیم پر پروتئین، اسیدوز متابولیک یا سنگ‌های کلیوی اسیدی.
2. تفسیر آزمایش پروتئین ادرار (Protein)
در حالت طبیعی پروتئین نباید در ادرار باشد (Negative).
Trace یا مثبت شدن پروتئین: می‌تواند ناشی از ورزش سنگین، تب، استرس یا آزمایش ادرار بارداری (مسمومیت حاملگی) باشد. اگر پروتئین بالا باشد، نیاز به آزمایش ادرار ۲۴ ساعته برای بررسی دقیق عملکرد کلیه است.
3. Blood مثبت در آزمایش ادرار (خون)
وجود خون در ادرار (هماچوری) همیشه نیاز به بررسی دارد. اگر جلوی Blood نوشته شده باشد +1، +2 یا +3، یعنی خون در ادرار وجود دارد.
علل: سنگ کلیه، عفونت مثانه، ضربه و یا ورزش سنگین.
نکته: در خانم‌ها انجام آزمایش ادرار در دوران قاعدگی باعث مثبت شدن کاذب خون می‌شود.
4. نیتریت و لکوسیت استراز (نشانه عفونت)
Nitrite: مثبت بودن آن نشانه قوی برای عفونت باکتریایی است.
Leukocyte Esterase: آنزیمی که نشان‌دهنده وجود گلبول سفید در ادرار است.
بخش سوم: بررسی میکروسکوپی (Microscopic)
این بخش دقیق‌ترین قسمت برای تشخیص عفونت و سنگ است.
1. WBC در آزمایش ادرار چیست؟
WBC مخفف White Blood Cell (گلبول سفید) است. میزان نرمال wbc در آزمایش ادرار معمولاً بین 0 تا 5 عدد است.
بالا بودن wbc در آزمایش ادرار (Pyuria): اگر تعداد WBC بالا باشد (مثلاً 10-12 یا Many)، نشانه التهاب یا عفونت در سیستم ادراری (مثانه یا کلیه) است. آزمایش عفونت ادرار به انگلیسی معمولاً با بررسی همین فاکتور و باکتری تایید می‌شود.
2. RBC در آزمایش ادرار
تعداد نرمال گلبول قرمز (RBC) بین 0 تا 3 عدد است. افزایش آن می‌تواند ناشی از عبور سنگ کلیه و خراشیدگی مجاری باشد.
3. Bacteria در آزمایش ادرار
در حالت نرمال ادرار استریل است.
Bacteria Rare/Few: مقدار کم، اهمیت بالینی کمی دارد.
Bacteria Moderate/Many: نشانه قطعی عفونت ادراری است و نیاز به آنتی‌بیوتیک دارد.
4. سلول‌های اپیتلیال و مخاط
Epithelial Cells: تعدادی کمی سلول پوششی طبیعی است، اما مقدار زیاد آن ممکن است نشان‌دهنده خوب تمیز نکردن ناحیه قبل از نمونه‌گیری یا التهاب باشد.
Mucus: وجود مقدار کمی مخاط طبیعی است.
تفسیر آزمایش کشت ادرار (Urine Culture)
گاهی پزشک علاوه بر آزمایش کامل ادرار (U/A)، درخواست آزمایش کشت ادرار (U/C) نیز می‌دهد.
تفسیر آزمایش کشت ادرار no growth: این بهترین نتیجه است؛ یعنی هیچ باکتری‌ای رشد نکرده و شما عفونت ادراری ندارید (Negative).
آزمایش کشت ادرار مثبت: یعنی باکتری رشد کرده است. در این حالت نام باکتری (مثلاً E.Coli) و لیست آنتی‌بیوتیک‌های موثر (آنتی‌بیوگرام) گزارش می‌شود.
سوالات متداول
پاسخ سوالات رایج درباره تفسیر آزمایش ادرار